Mimar Sinan'ın 400 Yıllık Mektubu

Şimdi 1500′lü yıllara gidin. O yıllarda yaşadığınızı düşünün. “Birşeyler

yazayım ama bu yazı 400 sene sonra okunsun” diyorsunuz. Ne yapacaksınız?

Sizin bir mesajınız var ve bu mesajı 400 yıl sonra ilgili kişinin bulmasını

istiyorsunuz.

İşte Mimar Sinan’ın da böyle bir derdi var. Bir mesaj bırakmak ve bu mesajı

ilgili bir kimsenin bulmasını istiyor. Ve Mimar Sinan bunu başarıyor. Nasıl

mı? Okumaya devam edin bu yazıyı…

Mimar Sinan’ın (1490-1588) şaheserlerinden biri olan Şehzadebaşı Caminin

1990′lı yıllarda devam eden restorasyonunu yapan firma yetkililerinden bir

inşaat mühendisi, caminin restorasyonu sırasında yaşadıkları bir olayı TV’de

şöyle anlatmıştı:

“Cami bahçesini çevreleyen duvarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri

oluşturan taşlarda yer yer çürümeler görüldü. Restorasyon programında bu

kemerlerin yenilenmesi de yer aldı.

Biz inşaat fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşa edildiğini

öğrenmiştik, fakat taş kemer inşaası ile ilgili pratiğimiz yoktu. Kemerleri

nasıl restore edeceğimiz konusunda ustalarla toplantı yaptık.

Sonuç olarak kemeri alttan yalayan bir tahta kalıp çakacaktık. Daha sonra

kemeri yavaş yavaş söküp yapım teknikleri ile ilgili notlar alacaktık ve

yeniden yaparken bu notlardan faydalanacaktık.

Sökmeye kemerin kilit taşından başladık. Taşı yerinden çıkardığımızda

hayretle iki taşın birleşme noktasında olan silindirik bir boşluğa

yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık.

Şişenin içinde dürülmüş beyaz bir kağıt vardı. Şişeyi açıp kağıda baktık.

Osmanlıca bir şeyler yazıyordu. Hemen bir uzman bulup okuttuk. Bu bir mektup

idi ve Mimar Sinan tarafından yazılmıştı. Şunları söylüyordu:

"Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir. Bu müddet zarfında

bu taşlar çürümüş olacağından siz bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz. Büyük

bir ihtimalle yapı teknikleri de değişeceğinden bu kemeri nasıl yeniden

inşaa edeceğinizi bilemeyeceksiniz. İşte bu mektubu ben size, bu kemeri

nasıl inşa edeceğinizi anlatmak için yazıyorum."

Koca Sinan mektubunda böyle başladıktan sonra o kemeri inşa ettikleri

taşları Anadolu’nun neresinden getirttiklerini söyleyerek izahlarına devam

ediyor ve ayrıntılı bir biçimde kemerin inşaasını anlatıyordu.

Bu mektup bir insanın, yaptığı işin kalıcı olması için gösterebileceği

çabanın insan üstü bir örneğidir. Bu mektubun ihtişamı, modern çağın

insanlarının bile zorlanacağı taşın ömrünü bilmesi, yapı tekniğinin

değişeceğini bilmesi, 400 sene dayanacak kağıt ve mürekkep kullanması gibi

yüksek bilgi seviyesinden gelmektedir. Şüphesiz bu yüksek bilgiler de o koca

mimarın erişilmez özelliklerindendir. Ancak erişilmesi gerçekten zor olan bu

bilgilerden çok daha muhteşem olan 400 sene sonraya çözüm üreten sorumluluk

duygusudur.”